Pokrštavanje Srba

Pokrštavanje Srba

Verovanja starih Slovena su i dan danas, usled malobrojnih materijalnih ostataka i oskudnih pisanih izvora, nedovoljno istražena i rekonstruisana, naročito među Južnim Slovenima, a samim tim i Srbima. Pitanje ko je bio srpski vrhovni bog i danas nije rešeno, jer se smatra da bi to mogao da bude Dabog, Triglav ili Svetovid. Pored njih trojice, na srpskom kulturnom području pronađeni su tragovi koji ukazuju i na poštovanje drugih bogova. Smatra se da su Srbi pravili žrtvenike i kumire(idole) svojih bogova (iako njihovi tragovi do danas nisu pronađeni), a pojedini autori smatraju da su bili predstavljeni kao ljudi raširenih ruku tj. u obliku krsta. Deo nekadašnje mnogobožačke vere, očuvan je, sa izmenjenim hrišćanskim tumačenjem u današnjoj narodnoj veri kod Srba, a jedan od najvećih očuvanih mnogobožačkih običaja je krsna slava, nekada praznik u čast mitskog pretka i umrlih predaka.

Konstantin Porfirogenit navodi da su Srbi primili hrišćanstvo po dolasku na Balkan od misionara cara Iraklija, ali se danas smatra da to nije tačno, a i sam Porfirogenit na drugom mestu navodi da je deo Srba primio hrišćanstvo u doba njegovog dede, Vasilija I. Prvi srpski prinčevi koji nose hrišćanska imena (Stefan (najmlađi Mutimirov sin) i Petar (Gojnikov sin)), rođeni su između 870. i 874. godine, zbog čega se smatra da su Srbi i njihova vladarska porodica definitivno primili hrišćanstvo između 867. i 874. godine.

Dabog (ili Dažbog ) verovatno vrhovni bog kod Srba pre pokršavanja

Iako se smatra da su Srbi prihvatili hrišćanstvo između 867. i 874. godine, stara vera se među njima održala do kraja XII veka, odnosno do doba Stefana Nemanje i njegovog sina svetog Save.

Srbi pod osmanskom vlašću

Praktički odmah nakon Dušanove smrti dolazi da razgradnje srpske države na manje kneževine. Jedini koji je u tom razdoblju pokušao da vrati Srbiji staru slavu je knez Lazar Hrebeljanović. Glavna bitka sa Turcima se dogodila na Kosovu polju 1389. godine u kojoj je poginuo knez Lazar čime je završilo postojanje nezavisne srpske država pošto je njegov sin i nasljednik bio prisiljen prihvatiti tursku vrhovnu vlast. Taj sin kneza Lazara, Stefan Lazarević, dobija titulu despota od vizantijskog cara 1402. godine i potom koristeći turski građanski rat nakratko obnavlja nezavisnu srpsku državu koja će postojati sve do 1459. godine.

Pad Smedereva 1459.

Ovo je bio period nestabilnosti, obeležen vladavinom sina kneza Lazara, despota Stefana Lazarevića - pravog evropskog plemića i vojnog lidera, čak i pesnika, i njegovog rođaka Đurađa Brankovića, koji je prestonicu premestio na sever, u novoizgrađeni utvrđeni grad Smederevo. Turci su nastavili sa osvajanjima dok najzad nisu 1459. zauzeli kompletnu teritoriju Srbije nakon pada Smedereva. Te godine Srpska despotovina gubi samostalnost i pada pod punu vlast Turske. 

Mehmed II Osvajač

Srbija je bila pod osmanskom vlašću gotovo pet vekova. Turci su progonili srpsku vlastelu, odlučni da fizički iskorene društvenu elitu. Pošto je Osmansko carstvo bila muslimanska teokratija, hrišćanski Srbi su u njoj praktično živeli kao roblje - zlostavljani, ponižavani i iskorišćavani. Kao posledica, Srbi su postepeno napuštali gradske centre gde su bili zastupljeni rudarstvo, zanatstvo i tgovina, i povlačiči se u nepristupačne planine gde su živeli gajeći stoku i baveći se skromnom poljuprivredom.

Srbija nije postojala do 1804. godine, kada je počela Srpska revolucija predvođena Karađorđem.